Kryształy w moczu psa i kota: co musisz wiedzieć.

Nierzadko zdarza się, że w moczu niektórych kotów i psów tworzą się drobne kryształki. Są one tak małe, że trzeba je obejrzeć pod mikroskopem, ale i tak mogą powodować problemy. W zależności od przyczyny mogą, ale nie muszą być powodem do niepokoju. Czasami jest to zwykła infekcja, którą łatwo wyleczyć, ale w innych przypadkach kryształy mogą być oznaką choroby w innym miejscu organizmu lub problemów środowiskowych, takich jak stres kota związany z jego sytuacją życiową.

Dlaczego w moczu tworzą się kryształy?

Jednym z głównych zadań nerek jest filtrowanie krwi, aby utrzymać pewne minerały, takie jak sód, fosfor i wapń na bezpiecznym i zdrowym poziomie. Oznacza to, że normalne jest, że w moczu znajdują się pewne minerały. Są one wypłukiwane za każdym razem, kiedy zwierzę oddaje mocz. Kryształy tworzą się, gdy zmienia się coś, co zakłóca tę ostrożną równowagę. Może się zdarzyć, że pojawi się zbyt duża ilość jakiegoś minerału lub mocz będzie zbyt skoncentrowany. Wyobraź sobie filiżankę herbaty. Dodaj łyżeczkę cukru i wymieszaj ją. Cukier rozpuszcza się i znika z pola widzenia. Dodawaj coraz więcej, aż w końcu nie będzie wystarczająco dużo herbaty, aby utrzymać cały cukier i będzie on widoczny w postaci kryształków. Do rozwiązania problemu potrzeba albo więcej herbaty, albo mniej cukru.

Czy kryształy w moczu to problem?

U niektórych zwierząt kilka mikroskopijnych kryształków może być całkiem normalnym zjawiskiem i nie stanowić problemu, ale są sytuacje, w których z pewnością należy martwić się obecnością kryształków. W niektórych przypadkach są one oznaką chorób wątroby lub nerek, infekcji pęcherza, zatrucia, stresu lub problemów dziedzicznych u ras takich jak dalmatyńczyki i buldogi.

Chociaż kryształy są mikroskopijne, są pewne oznaki, na które możesz zwrócić uwagę, aby rozpoznać ich obecność. Są to zazwyczaj oznaki zapalenia pęcherza moczowego, którego niektórzy z Was mogli doświadczyć. Jeśli tak, to wiesz, jak bardzo jest to nieprzyjemne. Objawy mogą obejmować:

• Krew w moczu
• Podejmowanie prób oddania moczu częściej niż zwykle, ale nie oddawanie go zbyt wiele
• Pisk lub wokalizacja podczas próby oddania moczu
• Oddawanie moczu w nietypowych miejscach lub nieumiejętność przyzwyczajania się do kuwety
• Trudności w oddawaniu moczu

Czasami kryształy mogą się grupować i tworzyć kamienie, które mogą powodować uszkodzenia i stany zapalne, a także, zwłaszcza u samców z ich węższą cewką moczową, całkowicie blokować przepływ moczu. Jest to nagły przypadek medyczny. Zatory obserwujemy najczęściej u kocurów, ponieważ cewka moczowa jest tak wąska, że łatwo zatyka się kryształami, małymi kamieniami, a nawet komórkami zapalnymi, które działają jak korek. Jeśli zwierzę pozostanie zablokowane dłużej niż kilka godzin, może dojść do niewydolności nerek lub pęknięcia pęcherza, co w obu przypadkach może być śmiertelne. Jeśli Twoje zwierzę wykazuje objawy zapalenia pęcherza moczowego, musi udać się do lekarza weterynarii, ale jeśli w ogóle nie może oddać moczu, należy niezwłocznie udać się na wizytę kontrolną.

Nie wszystkie kryształy są jednakowe.

Istnieje kilka różnych rodzajów kryształów, które mogą tworzyć się w moczu i są powodowane przez różne choroby i procesy. Przyjrzyjmy się im, zaczynając od tych najczęściej spotykanych.

• Struwit. Nazywa się je również fosforanem magnezowo-amonowym lub MAP, ponieważ to właśnie te minerały je tworzą. Stoją za tym zazwyczaj bardzo różne przyczyny u psów i kotów. U psów praktycznie zawsze są one wynikiem zakażenia układu moczowego. Bakterie sprawiają, że mocz staje się bardziej zasadowy niż powinien i mogą tworzyć się kryształy struwitu, które nie mogą powstawać w moczu kwaśnym. Zanim jednak omówimy typy kryształów, kilka słów o tym terminie: „choroba dolnych dróg moczowych kotów” (FLUTD). FLUTD to nazwa wszystkich chorób pęcherza i cewki moczowej u kotów, które mają wspólne objawy, opisane wcześniej. Wszystkie kamienie i kryształy, o których będziemy mówić później, należą do „grupy FLUTD”. Najczęstszą przyczyną FLUTD jest jednak idiopatyczne zapalenie pęcherza moczowego kotów (FIC) – to złożona choroba związana ze stresem. Więcej o FLUTD możesz przeczytać tutaj.
• Szczawian wapnia. Zwierzęta z nadmiarem wapnia, cytrynianów lub szczawianów w moczu mogą tworzyć takie kryształy i kamienie. Obserwuje się je również w związku z niektórymi chorobami, takimi jak hiperkalcemia i niektóre nowotwory. Kamienie ze szczawianu wapnia lubią tworzyć się w nerkach i pęcherzu moczowym. Niektóre rasy, takie jak yorkshire terriery, sznaucery i lhasa apsos są bardziej podatne na powstawanie kamieni niż inne rasy.
• Moczan amonu. Zarówno u psów, jak i u kotów te kryształy i kamienie mogą być oznaką choroby wątroby. Badania krwi pozwolą lekarzowi stwierdzić, czy to jest przyczyną. Może on również wykonać biopsję wątroby, aby dowiedzieć się więcej. Jednak u niektórych ras tego typu kryształy występują najczęściej jako problem dziedziczny. Najczęściej spotykane są u dalmatyńczyków i buldogów angielskich.
• Cystyna. Są one najrzadziej spotykane i najczęściej występują jako problem dziedziczny u takich ras jak buldogi angielskie, jamniki, bassety i nowofundlandy. Występują one prawie zawsze u psów płci męskiej, a w niektórych przypadkach może na nie wpływać testosteron.

Jak leczyć kryształy i kamienie moczowe u kotów i psów?

Jak zapewne się domyślasz, różne typy, spowodowane różnymi przyczynami, wymagają różnych sposobów postępowania. Żywność lecznicza może pomóc w leczeniu tych wszystkich chorób.

Po pierwsze, lekarz weterynarii będzie musiał ustalić, z jakim typem kryształu kamiennego mamy do czynienia i czy istnieją problemy leżące u jego podstaw. Konieczne będzie pobranie świeżej próbki moczu i prawie na pewno zostaną wykonane badania krwi i ewentualnie badania obrazowe, aby upewnić się, że nie ma kamieni.

Konieczne będzie rozpoczęcie leczenia przyczyn choroby. Mogą to być antybiotyki na zakażenie pęcherza, zwalczanie stresu w przypadku struwitów lub leczenie choroby wątroby w przypadku moczanu amonowego.

Twój lekarz weterynarii prawie na pewno doradzi Ci karmę leczniczą. W przypadku wszystkich powyższych chorób, z wyjątkiem kamieni ze szczawianu wapnia, pokarmy te mogą rozpuszczać kryształy i kamienie, jeżeli są stosowane prawidłowo, wraz z innymi metodami leczenia. Kamienie szczawianu wapnia muszą być usunięte chirurgicznie, jeśli to możliwe, a następnie można stosować środki zapobiegające nawrotom. Pokarmy te mają wiele zalet, takich jak zmieniona zawartość minerałów, odpowiedni poziom pH moczu, oleje bogate w omega-3 z oleju rybiego, które zwalczają stany zapalne, a niektóre mają także naturalne dodatki, które pomagają zmniejszyć stres.

Ogromne znaczenie ma również spożycie wody. Pamiętasz kubek z herbatą, o którym wspominaliśmy na początku? Dobre spożycie wody utrzymuje wysoką wydajność moczu i oznacza, że minerały są wypłukiwane, zanim zaczną one tworzyć kryształy i kamienie. Porozmawiaj z lekarzem weterynarii o najlepszych sposobach zwiększenia spożycia wody. Można to robić za pomocą mokrej karmy, namaczania karmy lub zastosowania takich udogodnień jak fontanny wodne.

Jak zawsze, jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące swojego zwierzęcia lub coś wydaje Ci się nie w porządku, zabierz je do lekarza weterynarii. Nigdy nie jest to stratą czasu, a wczesne rozpoznanie problemu jest zawsze lepsze niż czekanie, aż będzie za późno.