Kryształy i kamienie moczowe u psów i kotów

Nierzadko zdarza się, że w moczu kotów i psów tworzą się drobne kryształy, które łączą się ze sobą, tworząc kamienie nerkowe lub pęcherzowe. Kryształy te są tak małe, że aby je dostrzec, trzeba użyć mikroskopu, ale mimo to mogą one powodować problemy, nawet zanim przeistoczą się w większe kamienie. W zależności od przyczyny mogą, ale nie muszą być powodem do niepokoju. Czasami jest to zwykła infekcja, którą łatwo wyleczyć, ale w innych przypadkach kryształy mogą być oznaką choroby w innym miejscu organizmu lub problemów środowiskowych, takich jak stres kota związany z jego sytuacją życiową.

Dlaczego w moczu zwierząt tworzą się kryształy?

Jednym z głównych zadań nerek jest filtrowanie krwi, aby utrzymać pewne minerały, takie jak sód, fosfor i wapń na bezpiecznym i zdrowym poziomie. Oznacza to, że normalne jest, że w moczu znajdują się pewne minerały. Są one wypłukiwane za każdym razem, kiedy zwierzę oddaje mocz. Kryształy tworzą się, gdy zmienia się coś, co zakłóca tę równowagę. Może się zdarzyć, że pojawi się zbyt duża ilość jakiegoś minerału lub mocz będzie za bardzo stężony. Wyobraź sobie filiżankę herbaty. Dodaj do niej łyżeczkę cukru i wymieszaj. Cukier rozpuści się i zniknie z pola widzenia. Dodawaj coraz więcej cukru, aż w filiżance nie będzie wystarczająco dużo herbaty, aby rozpuścić cały cukier i będzie on widoczny w postaci kryształków. Do rozwiązania problemu potrzebna jest albo większa ilość herbaty, albo mniejsza ilość cukru.

Czy kryształy w moczu to problem?

U niektórych zwierząt kilka mikroskopijnych kryształków może być całkiem normalnym zjawiskiem i nie stanowić problemu, ale są sytuacje, w których obecność kryształków powinna z pewnością budzić niepokój. W niektórych przypadkach są one oznaką chorób wątroby lub nerek, infekcji pęcherza, zatrucia, stresu lub problemów dziedzicznych u ras takich jak dalmatyńczyki i buldogi.Chociaż kryształy są mikroskopijne, możesz rozpoznać ich obecność, zwracając uwagę na niektóre oznaki. Są to zazwyczaj objawy zapalenia pęcherza moczowego, którego być może sam doświadczyłeś. Jeśli tak, to wiesz, jak bardzo jest to nieprzyjemne. Objawy mogą obejmować:

• Krwiomocz
• Podejmowanie prób oddania moczu częściej niż zwykle, ale nie oddawanie go zbyt wiele
• Pisk lub wokalizację podczas próby oddania moczu
• Oddawanie moczu w nietypowych miejscach lub nieumiejętność przyzwyczajania się do kuwety
• Trudności w oddawaniu moczu

Czasami kryształy mogą się grupować i tworzyć kamienie, które mogą powodować uszkodzenia i stany zapalne, a także, zwłaszcza u samców z ich węższą cewką moczową, całkowicie blokować przepływ moczu. Jest to nagły przypadek medyczny. Zatory obserwujemy najczęściej u kocurów, ponieważ cewka moczowa jest tak wąska, że łatwo zatyka się kryształami, małymi kamieniami, a nawet komórkami zapalnymi, które działają jak korek. Jeśli zwierzę pozostanie zablokowane dłużej niż kilka godzin, może dojść do niewydolności nerek lub pęknięcia pęcherza, co w obu przypadkach może być śmiertelne. Jeśli Twoje zwierzę wykazuje objawy zapalenia pęcherza moczowego, musi udać się do lekarza weterynarii, ale jeśli w ogóle nie może oddać moczu, należy niezwłocznie udać się na wizytę kontrolną.

Nie wszystkie kryształy są jednakowe.

Istnieje kilka różnych rodzajów kryształów, które powstają w moczu i są powodowane przez różne choroby i procesy. Przyjrzyjmy się im, zaczynając od tych najczęściej spotykanych.

• Kamienie struwitowe. Nazywa się je również fosforanem magnezowo-amonowym lub MAP, ponieważ to właśnie te minerały je tworzą. Stoją za tym zazwyczaj bardzo różne przyczyny u psów i kotów. U psów praktycznie zawsze są one wynikiem zakażenia układu moczowego. Bakterie sprawiają, że mocz staje się bardziej zasadowy niż powinien i mogą tworzyć się kryształy struwitu, które nie mogą powstawać w moczu kwaśnym. Zanim jednak omówimy typy kryształów, powiedzmy kilka słów terminie „choroba dolnych dróg moczowych kotów” (FLUTD) FLUTD to nazwa wszystkich chorób pęcherza i cewki moczowej u kotów, które cechują wspólne, opisane wcześniej objawy. Wszystkie kamienie i kryształy, o których będziemy mówić później, należą do „grupy FLUTD”. Najczęstszą przyczyną FLUTD jest jednak idiopatyczne zapalenie pęcherza moczowego kotów (FIC) – to złożona choroba związana ze stresem. Więcej o FLUTD możesz przeczytać tutaj.
• Szczawian wapnia.U zwierząt z nadmiarem wapnia, cytrynianów lub szczawianów w moczu mogą tworzyć takie kryształy i kamienie. Obserwuje się je również w związku z niektórymi chorobami, takimi jak hiperkalcemia i niektóre nowotwory. Kamienie ze szczawianu wapnia lubią tworzyć się w nerkach i pęcherzu moczowym. Niektóre rasy, takie jak yorkshire terriery, sznaucery i lhasa apsos są bardziej podatne na powstawanie kamieni niż inne rasy.
• Moczan amonu. Zarówno u psów, jak i u kotów te kryształy i kamienie mogą być oznaką choroby wątroby. Badania krwi pozwolą lekarzowi stwierdzić, czy to jest przyczyną. Może on również wykonać biopsję wątroby, aby dowiedzieć się więcej. Jednak u niektórych ras tego typu kryształy występują najczęściej jako problem dziedziczny. Najczęściej spotykane są u dalmatyńczyków i buldogów angielskich.
• Cystyna. Są one najrzadziej spotykane i najczęściej występują jako choroba dziedziczna u takich ras jak buldogi angielskie, jamniki, bassety i nowofundlandy. Występują one prawie zawsze u psów płci męskiej, a w niektórych przypadkach może na nie wpływać testosteron.

Jak leczyć kryształy i kamienie moczowe u kotów i psów?

Jak zapewne się domyślasz, różne typy, spowodowane różnymi przyczynami, wymagają różnych sposobów postępowania. Karma lecznicza może pomóc w leczeniu tych wszystkich chorób.

Po pierwsze, lekarz weterynarii będzie musiał ustalić, z jakim typem kryształów lub kamieni mamy do czynienia i co przyczyniło się do ich powstania. Konieczne będzie pobranie świeżej próbki moczu i prawie na pewno zostaną wykonane badania krwi, a może nawet badania obrazowe, aby potwierdzić obecność kryształów lub kamieni. Zdjęcia rentgenowskie mogą pomóc w identyfikacji rodzaju kamienia, więc stanowią one ważną część procesu identyfikacji kamienia oraz wyboru najlepszego sposobu leczenia.

Konieczne będzie rozpoczęcie leczenia przyczyn choroby. Mogą to być antybiotyki na zakażenie pęcherza, zwalczanie stresu w przypadku struwitów lub leczenie choroby wątroby w przypadku moczanu amonowego.

Twój lekarz weterynarii prawie na pewno doradzi Ci stosowanie karmy leczniczej. We wszystkich powyższych przypadkach, z wyjątkiem kamieni szczawianu wapnia, karmy te mogą rozpuszczać kryształy i kamienie, jeśli są prawidłowo stosowane wraz z innymi metodami leczenia. Oznacza to, że w przypadku wielu rodzajów kamieni operacja na szczęście nie jest konieczna. Kamienie szczawianu wapnia muszą być jednak w miarę możliwości usuwane chirurgicznie, a następnie można stosować środki zapobiegające nawrotom. Karmy te mają wiele zalet, takich jak odpowiednia zawartość minerałów, składniki regulujące poziom pH moczu, zawartość oleju omega-3 z oleju rybnego zwalczającego stany zapalne, a w niektórych przypadkach nawet naturalne dodatki pomagające zmniejszyć poziom stresu.

Ogromne znaczenie ma również spożycie wody. Pamiętasz kubek z herbatą, o którym wspominaliśmy na początku? Dobre spożycie wody utrzymuje wysoką wydajność moczu i oznacza, że minerały są wypłukiwane, zanim zaczną tworzyć kryształy i kamienie. Porozmawiaj z lekarzem weterynarii o najlepszych sposobach zwiększenia spożycia wody. Można to robić za pomocą mokrej karmy, namaczania suchej karmy lub stosowania takich udogodnień jak fontanny wodne.

Jak zawsze, jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące swojego zwierzęcia lub wydaje Ci się, że coś jest nie tak, udaj się na wizytę do lekarza weterynarii. Nigdy nie jest to stratą czasu, a wczesne rozpoznanie problemu jest zawsze lepsze niż czekanie, aż będzie za późno.