Witaminy w życiu zwierząt

Witaminy dzielimy na dwie główne grupy – rozpuszczalne w wodzie oraz rozpuszczalne w tłuszczach. Istnieje także grupa substancji witaminopodobnych o działaniu zbliżonym do witamin, lecz do nich nie zaliczanych.

FAT-SOLUBLE VITAMINS	WATER-SOLUBLE VITAMINS	VITAMIN-LIKE SUBSTANCE
Witamina A	Witaminy z grupy B	L-karnityna
Witamina D	Tiamina (B1)	Karotenoidy
Witamina E	Ryboflawina (B2)	Flavonoids
Witamina K	Niacyna
Pirydoksyna (B6)
Kwas pantotenowy
Kwas foliowy
Kobalamina (B12)
Biotyna
Cholina
Witamina C

Aby uznać jakąkolwiek substancję za witaminę musi ona posiadać pięć właściwości:

• Musi być związkiem organicznym innym niż tłuszcz, białko lub węglowodany.
• Musi być składnikiem diety.
• Jej niewielkie ilości są niezbędne dla prawidłowych funkcji fizjologicznych.
• Jej nieobecność powoduje zespół niedoboru.
• Nie jest syntetyzowana przez organizm w ilościach wystarczających do podtrzymania prawidłowych funkcji fizjologicznych.

Poszczególne witaminy

WITAMINA A

Witamin A jest niezbędna dla:

• prawidłowego widzenia
• lśniącej sierści
• zdrowej skóry
• zdrowych błon śluzowych
• zdrowych zębów

WITAMINA D

Główna funkcja witaminy D jest związana z metabolizmem wapnia i fosforu. Powoduje ich:

• zwiększone wchłanianie w jelitach
  
• zwiększoną retencję oraz odkładanie w kościach.

WITAMINA E

Witamina E występuje w różnych formach, z których najbardziej aktywną jest α-tokoferol pełniący następujące funkcje:

• jest bardzo silnym biologicznym przeciwutleniaczem
• przyczynia się do zachowania integralności błon komórkowych

Jako produkt uboczny prawidłowego metabolizmu w organizmie powstają wolne rodniki, które powodują uszkodzenia komórek. Wolne rodniki osłabiają układ odpornościowy, przyspieszają procesy starzenia, przyczyniają się także do rozwoju wielu chorób. Biologicznie aktywne przeciwutleniacze mogą ochronić organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, jeżeli znajdują się w organizmie w odpowiednich ilościach. Jednym z najważniejszych przeciwutleniaczy jest witamina E.

WITAMINA K

Witamina K jest syntetyzowana przez bakterie jelitowe i bierze udział w powstawaniu czynników krzepnięcia krwi.

WITAMINY Z GRUPY B

Poszczególne witaminy z grupy B pełnią określone funkcje, głównie:

• wchodzą w skład enzymów,
• działają jako kofaktory w procesach metabolicznych.

WITAMINA C

Witamina C w zasadzie nie musi być dostarczana wraz z pokarmem, ponieważ w organizmie zdrowych psów i kotów jest syntetyzowana z glukozy. Jednakże aktualne badania skupiają się nie na zapobieganiu niedoborom, lecz na leczeniu i zapobieganiu chorobom. Witamina C odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.

Witamina C wpływa także korzystnie na proces regeneracji po wysiłku fizycznym.

L-KARNITYNA

Będąca naturalnym składnikiem komórek zwierząt L-karnityna to jedna z najbardziej znanych substancji witaminopodobnych. Jej głównym zadaniem jest pomoc w zamianie tłuszczu na energię. L-karnityna transportuje kwasy tłuszczowe przez wewnętrzną błonę mitochondriów ("fabryk energetycznych komórki"), aby mogły zostać utlenione oraz przekształcone w energię.

Wraz z wiekiem wytwarzanych jest także więcej wolnych rodników, a mitochondria pracują mniej efektywnie. L-karnityna pomaga zwiększyć aktywność mitochondriów, w związku z tym produkcja wolnych rodników spada, a prawidłowa praca mitochondriów jest przedłużona. 95-98% L-karnityny znajduje się w wątrobie, mięśniach szkieletowych oraz w mięśniu sercowym.

Wykazano, że L-karnityna może redukować masę ciała kotów z nadwagę.

KAROTENOIDY

Grupa barwników zwanych karotenoidami także wykazuje działanie podobne do witamin. Jako karotenoidy klasyfikowanych jest ponad 600 różnych związków, ale tylko niecałe 10% może być przekształcanych w witaminę A. Karotenoidy występują obficie w pomarańczowych i zielonych warzywach. Pełnią funkcję przeciwutleniającą.

Kabaczek	Groszek	Brokuły	Dynia	Marchewka

FLAWONOIDY

Kolejną grupą barwników (czerwonych, niebieskich i żółtych) posiadających podobne do witamin działanie są flawonoidy. Flawonoidy znajdują się w skórkach kolorowych warzyw i owoców. Flawonoidy nasilają działanie witaminy C w organizmie i wzmacniają linię obrony przed wolnymi rodnikami.

Cukinia	Papryka	Bakłażan	Pomidor